Трансплантация тарихы

Өмірлік маңызы бар мүшелерді, соның ішінде жүректі, экспериментальды түрде трансплантациялаудың негізін қалаушы Алексис Каррель , сол үшін 1912 жылы Нобель сыйлығымен марапатталған. Ол эксперемент түрінде мүшелерді ауыстырып қондыру, оларды сақтап және қан тамырының торабын салу техникасына зерттеулер жасады. Ол донорлық мүшені сақтау үшін негізгі принциптерді жетілдірді, оның перфузиясын.
Бірінші рет 1933 жылы адамның мүшесін адамға трансплантациялауды Ю. Вороной жасаған. Ресейлік трансплантологияның негізін қалаушылардың бірі В. П. Демихов атты ресейлік ғалым болған, ол 1951 жылы донорлық жүректі итке ауыстырып қондыруды толық жетілдірді.
1967 жылы 3 желтоқсан күні ОАР хирургі Кристиан Барнард Демиховтан және біршама дүниежүзілік хирургиялық клиникалардан алдын ала тағылымдамадан өтіп, әлем бойынша бірінші рет Кейптаунда адамның жұрегін сәтті аустырып салды.
Джозеф Мюрреядің (Murrey) тікелей басшылығымен бір топ дәрігерлер 1954 жылы желтоқсан айында екі егіз ағайындылар арасында бүйрек ауыстырып салу операциясын сәтті өткізді. Джозеф Мюррей зертеулерін жалғастырып, туыспаған донордың бүйрегін ауыстырып салуды қол жеткізді және иммунодепресанттардың ерекшеліктері мен қабылдамау механизмі зерттеді.
1956 году Томас Старзл бірінші рет бауырды ауыстырып салды.
Алғашқы рет өкпені ауыстырып қондыруды 1963 жылы дәрігер Джеймс Харди Миссисипи Университетінде жасады, бірақ операциядан кейін бірнеше күн өте емделуші қайтыс болып кетті. 1983 жылы Джоел Купер бір өкпені ойдағыдай ауыстырып қондырды және 1986 жылы жоғарыда аталған дәрігер екі өкпені ауыстыру операциясы сәтті өткізді.
2008 жылдың маусым айында, Барселона кликасында профессор Паоло Макиарини бағаналы жасушалардан өсірілген, алғашқы адам мүшесі трансплантациясын өткізді.
Емделуші кеңірдегі туберкулездің кесірінен зақымданган әйел адам болды. Кеңірдек күрделі технология арқылы жасалған: дәрігерлер жуырда қайтыс болған адамның кеңірдегін пайдаланды, химиялық препараттар арқылы тірі жасушаларды заласыздандырып онда талшықты ақуызды тінге емделушінің кемігінен алынған діндік жасушаларды еңгізді. Бұл жасушалар арнаулы биореакторда төрт күн дамыды, содан соң кеңірдек ауыстырып қоныдыруға дайын болды. Бір айдан соң ауыстырып салыңған мүшенің қан айналымы қалпына келді.
Донорлық мүшемен (жүрек) өмір сүру ұзақтығы бойынша рекорд жасаушы американдық Тони Хьюсман болып табылды, ол трансплантациядан кейін 30 жыл өмір сүріп қатерлі ісіктен қайтыс болды.

Трансплантацияның Қазақстанда даму тарихы